Steeds meer basisscholen in Nederland kiezen voor de IEP-toets als alternatief voor de traditionele lvs-toetsen van Cito. Maar de IEP is méér dan alleen een eindmeting in groep 8, de IEP doorstroomtoets. De IEP-toets wordt in veel gevallen gebruikt als onderdeel van een leerlingvolgsysteem, met toetsen vanaf groep 3. Daarom vinden veel ouders het verstandig om gericht IEP te oefenen, zodat hun kind zich goed voorbereid en met vertrouwen aan de toetsen begint.

In dit artikel lees je wat de IEP-toets inhoudt, wat er per leerjaar van je kind wordt verwacht en hoe je het beste kunt iep-toets oefenen met oefenmateriaal per groep.

Wat is de IEP-toets?

De IEP-toets (de lvs-toets van Bureau ICE) is een breed inzetbare toets voor het basisonderwijs, bedoeld om op een kindvriendelijke manier inzicht te geven in de vaardigheden van leerlingen. Scholen gebruiken de IEP:

• Als doorstroomtoets in groep 8 (de IEP doorstroomtoets vervangt de oude centrale eindtoets PO)
• Als onderdeel van het IEP leerlingvolgsysteem (groep 3 t/m 8)

De IEP-toets kijkt niet alleen naar taal en rekenen, maar ook naar vaardigheden zoals begrijpend lezen, woordenschat, studievaardigheden en rekeninzicht. De toetsen zijn visueel aantrekkelijk en toegankelijker dan sommige andere toetsen, wat stress en faalangst bij kinderen vermindert.

Toch is oefenen met de IEP-toets zinvol, menen veel ouders, want door te oefenen raakt je kind vertrouwd met de vraagstelling, denkwijze en het tempo van de toets.

Waarom zou je de IEP-toets oefenen?

Hoewel de IEP geen toets is die je “kunt leren” zoals een dictee of een topo-toets, is IEP oefenen waardevol, omdat:

• kinderen vertrouwd raken met de vraagvormen
• ze leren lezen onder tijdsdruk
• ze hun begrijpend lezen en rekenstrategieën verbeteren
• ouders en leerkrachten beter zicht krijgen op wat nog aandacht nodig heeft

Regelmatig oefenen helpt om angst of onzekerheid voor de toets weg te nemen. En met goed oefenmateriaal kun je precies inspelen op het niveau van je kind. Veel ouders en scholen onderschatten het belang van begrijpend lezen bij deze toetsen. Dat vak komt dan ook nauwelijks aan bod en dat is een gemiste kans.

IEP Oefenen per Groep

Hieronder lees je wat de IEP-toets inhoudt per leerjaar én vind je direct een suggestie voor passend oefenmateriaal, zodat je kind niets tekort komt. Door op deze manier met deze materialen te oefenen kun je er gerust op zijn dat je kind de beste voorbereiding op de IEP-toetsen krijgt.

IEP oefenen groep 3: De eerste kennismaking met toetsen

In groep 3 maken kinderen voor het eerst kennis met toetsen als onderdeel van het leerlingvolgsysteem. De IEP-toetsen in groep 3 zijn nog kort en kindvriendelijk, en focussen op basisvaardigheden in lezen en rekenen.

Bekijk het IEP Oefenboek voor groep 3

IEP Oefenen Groep 4: Begrijpen en toepassen

De focus ligt op het begrijpen van teksten en eenvoudige rekenopgaven (getallenlijn, plus- en minsommen, klokkijken). De vragen zijn visueel ondersteund, wat IEP-toetsen onderscheidt van andere methodetoetsen.

Bekijk het IEP Oefenboek voor groep 4

IEP Oefenen Groep 5: Grotere teksten, meer rekenstrategieën

In groep 5 worden teksten langer en complexer. Kinderen leren strategisch lezen en meervoudige keuzen maken bij taal- en rekenvragen. Ook breuken, tafels en redactiesommen komen vaker terug.

Bekijk het IEP Oefenboek voor groep 5

IEP Oefenen Groep 6: Vaardigheden combineren

De IEP-toets in groep 6 vraagt om het combineren van verschillende vaardigheden: lezen, interpreteren en toepassen van kennis. Denk aan woordenschat in context, schema’s lezen en toepassen van rekenstrategieën in verhaalsommen.

Bekijk het IEP Oefenboek voor groep 6

IEP Oefenen Groep 7: Voorbereiding op eindtoets-stijl

Groep 7 is het brugjaar naar de eindtoets. IEP-toetsen in deze groep lijken qua stijl al sterk op de toets in groep 8. Kinderen oefenen met meerkeuzevragen, lange leesteksten en complexere rekenvraagstukken.

Bekijk het IEP Oefenboek voor groep 7

IEP Oefenen Groep 8: De Eindtoets

De IEP Eindtoets in groep 8 telt mee voor het schooladvies. Hoewel de toets ‘adaptief’ en leerlingvriendelijk is, is goede voorbereiding cruciaal. Door vroeg te beginnen met oefenen, bouwt je kind vertrouwen op en haalt het het maximale uit zijn of haar kunnen.

Bekijk het IEP Oefenboek voor groep 8

Voordelen van IEP Oefenen

Lang niet iedereen is een voorstander van oefenen voor de IEP. Het geeft immers een  vertekend beeld en zou kinderen dwingen tot de hoogste resultaten. Helaas is het onderwijs dusdanig veranderd dat het voor veel ouders juist fijn is dat ze extra kunnen oefenen. Op die manier kunnen ze een vinger aan de pols houden en een stukje controle houden. Wel zo fijn in een periode waarin lerarentekorten de boventoon voeren en de kwaliteit van het onderwijs dat gegeven wordt ter discussie staat.

Kortom, het oefenen voor de IEP-toets levert veel voordelen op, voor kinderen, ouders én leerkrachten. Namelijk:

• Meer zelfvertrouwen tijdens de toets
• Betere leerresultaten door herhaling en inzicht
• Vroegtijdige signalering van leerachterstanden
• Minder toets-stress, omdat het format bekend is
• Gestructureerde voorbereiding op de eindtoets in groep 8
• Meer betrokkenheid van ouders bij het leerproces

Tot slot

De IEP-toets is een waardevol instrument om de ontwikkeling van je kind te volgen. Door tijdig en gestructureerd te oefenen, voorkom je verrassingen en zorg je ervoor dat je kind met plezier en vertrouwen deelneemt aan de toetsmomenten. IEP oefenen is geen kwestie van ‘stampen’, maar van slim en spelenderwijs vaardigheden opbouwen.

Begin vandaag nog met iep-toets oefenen met een passend oefenboek voor jouw kind.

Wil jij weten wat Leerling in Beeld, IEP en DIA zijn? Het zijn termen die je, als je kinderen hebt op de basisschool, regelmatig voorbij zult zien komen. Ze roepen veel vragen op. In dit artikel vertellen we je wat Leerling in Beeld, IEP en DIA precies zijn en lichten we ook de term LVS-toetsen toe.

Je kind op de basisschool

Zodra je kind vier jaar is, is het de bedoeling dat het naar groep 1 gaat. Vanaf 5 jaar zijn kinderen leerplichtig en moeten ze naar school. Eenmaal begonnen op de basisschool begint ook direct het volgen  van je kind. Dat is belangrijk, want scholen zijn het verplicht de ontwikkeling van kinderen in kaart te brengen.

De manier waarop scholen dat doen is via het LVS, het leerlingvolgsysteem. Een school mag zelf de keuze maken uit een LVS.

Het LVS: leerlingvolgsysteem

Het leerlingvolgsysteem heeft één doel: de ontwikkeling van kinderen in beeld brengen. Wanneer een kind in 1 start, wordt er al van alles bijgehouden. In groep 3, wanneer het leren lezen en rekenen begint, wordt dit nog meer.

Scholen nemen methodetoetsen af om te controleren of kinderen de lesstof begrepen hebben. Maar er zijn ook LVS-toetsen. Deze toetsen zijn nog belangrijker en brengen de complete ontwikkeling van een kind in kaart.

Hieronder zie je een grafiek van een leerling die vanaf groep 3 tot en met groep 7 de rekentoetsen heeft gemaakt. Deze grafiek laat precies zien hoe die ontwikkeling loopt (groene lijn) en hoe die zou moeten lopen (zwarte lijn) ten aanzien van leeftijdsgenoten.

Zoals gezegd hebben scholen de keuze uit verschillende LVS. De bekendste drie zijn Leerling in Beeld, IEP en DIA.

Leerling in Beeld

Leerling in Beeld is het LVS van Cito. Het monitort de ontwikkeling van kinderen aan de hand van het Leerling in Beeld LVS door twee keer per jaar toetsen af te nemen. Die toetsen zijn er voor lezen (AVI en DMT), begrijpend lezen, spelling en rekenen. De opbouw in de toetsen is zoals de opbouw in de lessen. Alles wat volgens de kerndoelen beheerst moet worden, wordt met Leerling in Beeld getoetst.

IEP

IEP is een ander bekend LVS. Het wordt uitgegeven door Bureau Ice en steeds meer scholen kiezen voor de IEP-toetsen, omdat deze niet vergelijken met andere leerlingen (een leerling krijgt inzicht in zijn eigen leren – IEP staat voor inzicht in eigen profiel). Ook toetst IEP meer dan alleen cognitieve vakken. Met de hart-toetsen wordt de sociale ontwikkeling getoetst en de hand-toetsen geven uiting aan talenten van kinderen.

DIA

Een ander LVS dat veel wordt teruggezien op scholen is van Diataal. Het DIA leerlingvolgsysteem houdt keurig bij hoe kinderen zich op school ontwikkelen en biedt handreikingen voor de leerkracht op zowel klassikaal als individueel niveau. Dat zorgt ervoor dat een leerkracht en kwaliteitscoördinator de ontwikkeling niet alleen kunnen volgen, maar ook gericht actie kunnen ondernemen wanneer de ontwikkeling anders verloopt dan de bedoeling zou zijn.

Samenvatting: de termen uit elkaar

Al die termen kunnen ingewikkeld zijn. Daarom nog even één keer alle termen op een rijtje, inclusief wat ze betekenen.

LVS-toetsen: overkoepelende naam voor alle toetsen van het leerlingvolgsysteem. Er zijn drie bekende leerlingvolgsystemen: Leerling in Beeld, DIA en IEP.

IEP: een leerlingvolgsysteem, uitgegeven door Bureau Ice. Zij verzorgen de IEP-toetsen hart, hand en hoofd.

DIA: een leerlingvolgsysteem, uitgegeven door Diataal.

LIB: Leerling in Beeld, een leerlingvolgsysteem van Cito.

Kinderen maken de LVS-toetsen doorgaans in januari en juni, al kan er bij IEP gekozen worden voor een afname in oktober. De toetsen verschuiven dan. De toetsen vinden op school plaats, kunnen zowel digitaal als op papier plaatsvinden. De scores worden doorgaans met ouders gedeeld of in ieder geval (telefonisch) besproken. Vanaf groep 6 gaan de scores deel uitmaken van het schooladvies naar de middelbare school.

Zelfs in het onderwijs zien mensen tegenwoordig de commerciële mogelijkheden. Want wat een boel aanbieders van materiaal om de Cito-toets te oefenen zijn er. Voor ouders en kinderen die moeite hebben met de Cito Eindtoets in groep 8, zijn er volop mogelijkheden om oefenmateriaal te scoren. Voor een paar tientjes of soms zelfs voor meer dan honderd euro koop je als ouder een oefenpakket dat kinderen zegt voor te bereiden op de Cito-toets. Ook digitaal is er veel beschikbaar, zoals allerlei trainingsspelletjes. Denk aan bedrijven als Squla en LOI Kidz.

Persoonlijk ben ik hier geen voorstander van.

De Cito oefenen vind ik grote onzin. Kinderen klaarstomen voor toetsen, alsof het examens zijn, idem dito. De hele cultuur op scholen is aan het verschuiven. Dat merk ik de laatste jaren ook wel. Het gaat niet meer om sociaal welbevinden, het gaat om cijfertjes. Als je een beetje een verkeerde school treft doen ze er alles aan om kinderen op de Cito-toets Havo of hoger te laten scoren, omdat ze er dan goed van afkomen bij de Onderwijsinspectie en andere meetorganen.

De media, de overheid… Ze doen er allemaal aan mee. Niet alleen scholen willen de Cito oefenen, ook ouders willen de Cito met hun kind oefenen. Want de school heeft het mis? VMBO-advies voor Bert? Wat een onzin! Die kan makkelijk havo! En dus worden er kilometers oefenmateriaal aangerukt en zit Bert tot laat in de avond met zijn neus in de boeken om de Cito te oefenen.

Met welk doel?

Een hoger uitstroomniveau? Een hoger niveau voor op het voortgezet onderwijs?

Ouders, denk toch eens na!

De Cito oefenen mag dan zinvol zijn voor het moment zelf. Het kan zijn dat Bert met goed oefenen op de Cito-toets inderdaad een score conform de havo haalt in plaats van het VMBO-advies dat hem gegeven is. Prima. Dan mag de school hem hoger plaatsen en stroomt hij hoger uit. Maar wat dan? Na de zomervakantie schiet die lieve Bert zo in de stress, omdat het hem allemaal boven de pet gaat. Havo is immers helemaal niet zijn natuurlijke niveau!

Daar vergissen veel ouders zich in.

Oefenen, oefenen en oefenen tot de Cito-toets inderdaad hoger uitvalt dan iedereen had verwacht. Maar dan begint het gedonder pas echt. Want kinderen die op een momentopname hoger scoren dan ze altijd hebben laten zien, zouden niet hoger geplaatst mogen worden. Voor hun eigen bescherming. Ze zullen het zwaar krijgen op het voortgezet onderwijs en zie het daar nog maar eens terug te draaien. Ik ken geen ouder die eerlijk naar de rector stapt en zegt: ‘Meneer, moet u luisteren. Wij hebben onze zoon de Cito laten oefenen en vandaar kreeg hij havo-advies. Maar eigenlijk hoort hij thuis op het VMBO.’

Helaas.

De resultaten, daar gaat het om. Veel ouders gaan ten koste van hun kind aan de slag met allerlei oefenmateriaal. Niet omdat ze blij zijn voor een kind dat het havo of vwo kan gaan doen, maar voor hun eigen ego. De Cito oefenen is niet een kwestie van beter voor het kind, maar beter voor de ouders. Want kennelijk zijn er heel veel ouders die geen genoegen nemen met een VMBO-kind.  Hun kind moet minstens Havo kunnen en alsnog door naar het VWO.

Ik vind het te gek voor woorden dat er zoveel wordt gedaan om dergelijke toetsen te oefenen, dat scholen zich er zo op instellen dat dergelijke toetsen hoog gescoord moeten worden en dat de media erboven op zit.

Stop met die hele toetsindustrie, stop met die examenterreur op de basisschool. Skip de Cito, laat kinderen gewoon weer lekker kind zijn.